Biuletyn Informacji Publicznej
STAROSTWA POWIATOWEGO W TORUNIU

PORADNIK OSOBY Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI

1. PRAWA I UPRAWNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

1. UPRAWNIENIA PRACOWNICZE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH 

Uprawnienia pracownicze osób niepełnosprawnych zostały uregulowane w rozdziale 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych3, a także w rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy.

Uprawnienia pracownicze przysługują osobie niepełnosprawnej odpowiednio od dnia, od którego ta osoba została wliczona do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych u danego pracodawcy.

1. CZAS PRACY OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNEJ

 Zgodnie z obowiązującymi przepisami czas pracy osoby niepełnosprawnej (bez względu na stopień jej niepełnosprawności) nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo. Natomiast osoby niepełnosprawne zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mogą pracować jedynie do 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.

Osoba niepełnosprawna nie może być również zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych. Ustalony zgodnie z powyższymi zasadami wymiar czasu pracy obowiązuje od dnia następującego po dniu przedstawienia pracodawcy orzeczenia o niepełnosprawności.

Krótszy wymiar czasu pracy osoby zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie powoduje obniżenia przysługującego wynagrodzenia. Osobie, która otrzymywała wynagrodzenie w stałej miesięcznej stawce i przedstawiła orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, przysługuje wynagrodzenie w dotychczasowej wysokości. Pracownikowi, którego wysokość wynagrodzenia jest określona w stawce godzinowej, przechodzącemu na skrócony wymiar czasu pracy – należy stawkę wynagrodzenia zasadniczego odpowiednio podwyższyć (w stosunku, w jakim pozostaje dotychczasowy wymiar jego czasu pracy do czasu skróconego).

Wymienionych wyżej ograniczeń czasu pracy osób niepełnosprawnych nie stosuje się:

- do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz

- gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub, w razie jego braku, lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę.

2) PRZERWY W PRACY

Na podstawie art. 134 Kodeksu Pracy wszystkim pracownikom, których dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, przysługuje prawo do przerwy w pracy, trwającej co najmniej 15 minut. Osobie niepełnosprawnej – bez względu na dobowy wymiar czasu pracy – przysługuje ponadto prawo do dodatkowej przerwy w pracy w wymiarze 15 minut na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas obu wymienionych wyżej przerw jest wliczany do czasu pracy.

3) PRAWO DO DODATKOWEGO URLOPU

Osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

Urlop dodatkowy nie przysługuje  osobie uprawnionej do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego – w wymiarze 10 dni – na podstawie odrębnych przepisów. Jeżeli osoba niepełnosprawna jest uprawniona, na podstawie odrębnych przepisów, do urlopu dodatkowego w wymiarze niższym niż 10 dni roboczych – zamiast tego urlopu przysługuje jej urlop dodatkowy z tytułu niepełnosprawności w wymiarze 10 dni.

1.  PRAWO DO UCZESTNICTWA W TURNUSIE REHABILITACYJNYM

Osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ma także prawo do zwolnienia od pracy w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku.

Pracownik ubiegający się o udział w turnusie rehabilitacyjnym powinien uzyskać od lekarza sprawującego nad nim opiekę wniosek o skierowanie na taki turnus. We  wniosku lekarz określa rodzaj turnusu oraz czas jego trwania. Skierowanie na turnus rehabilitacyjny pracownik powinien przedstawić pracodawcy w takim terminie, który umożliwi mu zapewnienie normalnego toku pracy w zakładzie pracy.

Podstawą wypłaty wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy w związku z pobytem na turnusie rehabilitacyjnym jest przedłożony pracodawcy dokument potwierdzający pobyt na turnusie (najczęściej jest to faktura), wystawiony przez jego organizatora. Za czas omawianego zwolnienia od pracy pracownikom niepełnosprawnym przysługuje prawo do wynagrodzenia obliczonego tak jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie może dojść do kumulacji nieobecności w pracy z powodu korzystania z dodatkowego urlopu oraz zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym. Łączny wymiar urlopu dodatkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

5)  DODATKOWE UPRAWNIENIA NIEPEŁNOSPRAWNYCH PRACOWNIKÓW

Pracownikowi niepełnosprawnemu legitymującemu się orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje  zwolnienie od pracy w celu wykonania badań specjalistycznych, poddania się zabiegom leczniczym lub usprawniającym, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Za czas zwolnienia od pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczonego tak jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy.

6)  UTRATA ZDOLNOŚCI DO PRACY NA DOTYCHCZASOWYM STANOWISKU

Osobie zatrudnionej, która w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej utraciła zdolność do pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca jest obowiązany wydzielić lub zorganizować odpowiednie stanowisko pracy z podstawowym zapleczem socjalnym, nie później niż w okresie trzech miesięcy od daty zgłoszenia przez tę osobę gotowości przystąpienia do pracy. Zgłoszenie gotowości przystąpienia do pracy powinno nastąpić w ciągu miesiąca od dnia uznania osoby za niepełnosprawną.

Jeżeli wyłączną przyczyną wypadku przy pracy było naruszenie przepisów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika z jego winy lub w wyniku jego stanu nietrzeźwości – pracodawca jest zwolniony ze wskazanych wyżej obowiązków.

7) ZATRUDNIENIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH U PRACODAWCY NA OTWARTYM RYNKU PRACY

Orzeczenie znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, czyli niezdolności do pracy albo zdolności do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej, nie wyklucza możliwości zatrudnienia osoby niepełnosprawnej u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, pod warunkiem przystosowania stanowiska pracy do potrzeb takiej osoby lub w przypadku zatrudnienia w formie telepracy (zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych). Kontrolę w zakresie przystosowania stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.

8)  INNE USPRAWNIENIA PRZY ZATRUDNIANIU

Pracodawca jest obowiązany zapewnić niezbędne racjonalne usprawnienia dla osoby niepełnosprawnej: pozostającej z nim w stosunku pracy, uczestniczącej w procesie rekrutacji lub odbywającej szkolenie, staż, przygotowanie zawodowe albo praktyki zawodowe lub absolwenckie.

Niezbędne racjonalne usprawnienia polegają na przeprowadzeniu koniecznych w konkretnej sytuacji zmian lub dostosowań do szczególnych potrzeb (zgłoszonych pracodawcy) wynikających z niepełnosprawności danej osoby, o ile przeprowadzenie takich zmian lub dostosowań nie skutkuje nałożeniem na pracodawcę nieproporcjonalnie wysokich obciążeń.

Obciążenia, o których mowa powyżej, nie są nieproporcjonalne, jeżeli są w wystarczającym stopniu rekompensowane ze środków publicznych. Niedokonanie niezbędnych racjonalnych usprawnień, o których mowa, uważa się za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów  ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy.

9) UPRAWNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ZAKRESIE KOMUNIKACJI

Przysługujące osobom niepełnosprawnym w zakresie szeroko pojętej komunikacji uprawnienia, ulgi i zwolnienia regulowane są szeregiem aktów prawnych. Rodzaj i zakres tych uprawnień zależne są od czynników przedmiotowych i podmiotowych. Do tych ostatnich należą m.in. charakter i typ niepełnosprawności, wiek osoby uprawnionej i in. Osoby zamierzające skorzystać z przysługujących im uprawnień, ulg i zwolnień pamiętać powinny, iż skorzystanie z nich uzależnione jest każdorazowo od przedstawienia dokumentu potwierdzającego przynależność do kręgu podmiotów uprawnionych.

10) ZWOLNIENIE Z OPŁATY ABONAMENTU RADIOWO-TELEWIZYJNEGO.

11) UPRAWNIENIA NIEPEŁNOSPRAWNYCH KLIENTÓW POCZTY:

– bezpłatna usługa doręczania listów, paczek i przekazów bezpośrednio do domu;

– przyjęcie przez listonosza prawidłowo opłaconej przesyłki w domu osoby niepełnosprawnej;

– dostosowanie placówki pocztowej do potrzeb osoby niepełnosprawnej, zwłaszcza poruszającej się na wózku inwalidzkim (wydzielenie przystosowanych stanowisk; umieszczanie skrzynek pocztowych w miejscach ułatwiających skorzystanie z nich przez osoby niepełnosprawne).

Do skorzystania z bezpłatnej usługi pocztowej uprawnione są osoby z uszkodzeniem narządu ruchu powodującym konieczność korzystania z wózka inwalidzkiego oraz niewidome i ociemniałe. Winny one zgłosić zapotrzebowanie na usługę we właściwym dla miejsca zamieszkania urzędzie pocztowym lub u obsługującego rejon listonosza.

WYNOSZĄCY 50 % RABAT NA USŁUGI TELEKOMUNIKACYJNE PRZYSŁUGUJE:

– osobom o znacznym stopniu niepełnosprawności spowodowanym chorobą narządu wzroku;

– osobom o znacznym lub umiarkowanym  stopniu niepełnosprawności spowodowanym zaburzeniami głosu, mowy lub chorobą słuchu;

– osobom, w stosunku do których ustalono w orzeczeniu o znacznym stopniu niepełnosprawności więcej, niż jedną przyczynę niepełnosprawności, zaś jedną z nich była choroba narządu wzroku;

– osobom, w stosunku do których ustalono w orzeczeniu o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności więcej, niż jedną przyczynę niepełnosprawności, zaś jedną z nich były zaburzenia głosu, mowy lub narządu słuchu.

Z  rabatu na usługi komunikacyjne korzysta także opiekun prawny osoby niepełnosprawnej, stale lub czasowo zameldowany z osobą niepełnosprawną w tym samym lokalu lub budynku (wyjątek stanowi opiekun dziecka niepełnosprawnego do lat 16).

OSOBIE NIEWIDOMEJ LUB SŁABOWIDZĄCEJ, KORZYSTAJĄCEJ Z USŁUG TELEKOMUNIKACYJNYCH PRZYSŁUGUJE UPRAWNIENIE DO ZAMÓWIENIA DODATKOWEJ FAKTURY VAT, SPORZĄDZONEJ:

– w alfabecie Braille’a;

– dużą czcionką o wielkości 16-18 pkt.;

– w formacie tekstowym oraz wysłania jej pocztą elektroniczną.

Zamówienia dodatkowej faktury dokonać można dzwoniąc telefonicznie na błękitną linię tp 9393, lub wysyłając fax na nr 9394.

12) UPRAWNIENIA OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ WYNIKAJĄCE Z KARTY PARKINGOWEJ:

– uprawnienie do parkowania w miejscach specjalnie wydzielonych i przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;

– uprawnienie do niestosowania się do niektórych znaków drogowych (- zakaz ruchu w obu kierunkach; – zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyjątkiem motocykli jednośladowych; –  zakaz wjazdu autobusów, – zakaz wjazdu motocykli; – zakaz wjazdu motorowerów; – zakaz postoju; – zakaz postoju w dni nieparzyste; – zakaz postoju w dni parzyste; – strefa ograniczonego postoju).

Przesłanką uzyskania karty parkingowej jest legitymowanie się:

– orzeczeniem o niepełnosprawności, albo

– orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, albo

– orzeczeniem o wskazaniach do ulg i uprawnień

wraz ze wskazaniem spełnienia przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w Ustawie o ruchu drogowym (Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym Art. 8 ust. 1). Osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności spełnić mogą wspomniane przesłanki, o ile ich przyczyna niepełnosprawności określona została symbolem 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).

             Z uprawnień wynikających z karty parkingowej korzystać mogą także kierowcy przewożący osoby o obniżonej sprawności ruchowej (na podstawie karty parkingowej przyznanej osobie przewożonej) oraz pracownicy placówek zajmujących się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych o obniżonej sprawności ruchowej, o ile przewożą takie osoby (na podstawie karty parkingowej przyznanej danej placówce).

Kartę parkingową wydaje starosta na podstawie złożenia przez osobę uprawnioną następujących dokumentów:

– kserokopii orzeczenia o stopniu niepełnosprawności oraz dowodu osobistego;

– fotografii o wymiarach 3,5×4,5 cm;

– wypełnionego na formularzu wniosku;

– potwierdzenia dokonania opłaty za wydanie karty parkingowej (jej wysokość wynosi aktualnie 25 zł).

Karta parkingowa umieszczona być winna za przednią szybą pojazdu w sposób umożliwiający  odczytanie pierwszej jej strony. Omawiany dokument uprawnia osoby niepełnosprawne do korzystania z wydzielonych miejsc parkingowych na terenie całej Unii Europejskiej.

13) UPRAWNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ZAKRESIE PRZEJAZDÓW PKS I PKP:

14) DO ULG W OPŁATACH ZA KORZYSTANIE Z MUZEÓW PAŃSTWOWYCH UPRAWNIONE SĄ:

– osoby niepełnosprawne wraz z opiekunami;

– osoby pobierające rentę (w tym rentę socjalną);

– emeryci;

– osoby powyżej 65 roku życia;

– nauczyciele;

– studenci;

– uczniowie;

– dzieci do lat 7 (ulga w wysokości 100 %).

W  wypadku osób niepełnosprawnych wystarczającym do skorzystania z biletu ulgowego dokumentem jest legitymacja rencisty lub legitymacja dokumentująca niepełnosprawność.

15) UPRAWNIONYMI DO ULGI W WYSOKOŚCI 50 % W OPŁACIE PASZPORTOWEJ SĄ:

– emeryci i renciści;

– osoby niepełnosprawne niezależnie od rodzaju schorzenia;

– pozostający na wyłącznym utrzymaniu tych osób ich współmałżonkowie;

– osoby korzystające z opieki społecznej (pobierające zasiłki stałe, przebywające w domach opieki społecznej lub zakładach opiekuńczych).

Dokumentem wystarczającym do skorzystania z ulgi paszportowej jest legitymacja emeryta/rencisty, lub orzeczenie o niepełnosprawności, bądź zaświadczenie o korzystaniu z zasiłku stałego/przebywaniu w domu opieki społecznej lub zakładzie opiekuńczym.

16)  UPRAWNIONYMI DO ZWOLNIENIA Z OPŁAT ZA WYMIANĘ DOWODU OSOBISTEGO SĄ:

– osoby korzystające z pomocy społecznej (przebywające w domach opieki społecznej; pobierające stały zasiłek, albo rentę socjalną);

– osoby do ukończenia 21 roku życia, przebywające całodobowo w placówkach opiekuńczo-wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych oraz młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;

– osoby ubiegające się o wymianę dowodu osobistego z powodu jego wady technicznej lub sporządzonego w sposób niezgodny z zawartymi we wniosku danymi.

Osoby niepełnosprawne i obłożnie chore skorzystać mogą dodatkowo z uprawnienia do wydania dowodu osobistego w ich miejscu zamieszkania. Przesłanką skorzystania z tego uprawnienia jest powiadomienie pracowników Referatu Dowodów Osobistych Urzędu Miasta o fakcie niepełnosprawności/obłożnej choroby.

17) PRZESŁANKAMI ZWOLNIENIA Z PODATKU OD CZYNNOŚCI CYWILNOPRAWNYCH SĄ:

– orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia;

– orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności z powodu schorzenia narządów ruchu;

– przedmiot czynności cywilnoprawnej, którym jest nabycie na potrzeby własne sprzętu rehabilitacyjnego, wózków inwalidzkich, motorowerów, motocykli lub samochodów osobowych.

18) ŚWIADCZENIA

W tym zakresie obowiązują przepisy dotyczące: świadczeń pielęgnacyjnych, zasiłku pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, zasiłku dla opiekuna.

1) Pierwsza grupa mogąca liczyć na wsparcie ze strony państwa to rodzice niepełnosprawnych dzieci, uprawnieni do świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości 1.200 zł netto.

- od 1 stycznia 2016 r. świadczenie to ma wzrosnąć do 1.300 zł miesięcznie (plus 403 zł na składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i zdrowotne).

- od 1 stycznia 2017 r. przewidziana została waloryzacja świadczenia pielęgnacyjnego, polegająca na corocznym wzroście wysokości tego świadczenia o procentowy wskaźnik, o jaki zwiększać się będzie minimalne wynagrodzenie za pracę.

O taką pomoc mogą ubiegać się osoby, które nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, którego niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 18. lub 25. roku życia. Możliwość otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego nie jest uzależniona od konieczności spełnienia kryterium dochodowego. 
 

2) Druga grupa to opiekunowie osób dorosłych mogący liczyć na specjalny zasiłek opiekuńczy.

- zasiłek ten, wprowadzony od 1 stycznia 2013 r., przysługuje w wysokości 520 zł netto. Należy się on osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny wobec podopiecznego, a także małżonkom, jeżeli nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub też rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

- podopiecznym musi być osoba legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
- warunkiem znacznie ograniczającym dostęp do tego zasiłku jest nieprzekroczenie kryterium dochodowego, które od 1 listopada 2015 r. wzrosło o 100 zł i wynosi obecnie 764 zł netto w przeliczeniu na osobę w rodzinie, przy czym bierze się pod uwagę łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki.
- od 1 stycznia 2015 r. prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego przysługuje także tym opiekunom, którzy nie podejmują pracy ze względu na opiekę nad osobą niepełnosprawną, a nie tylko tym, którzy zrezygnowali z tego powodu z pracy. To ważna i korzystna zmiana, ponieważ wcześniej osobie od dawna bezrobotnej, która chciała się podjąć opieki, odmawiano wsparcia, gdyż nie było tutaj bezpośredniego związku między niepodjęciem pracy a potrzebą sprawowania opieki.

3) Trzecia grupa to osoby, którym przywrócono prawo do odebranego w lipcu 2013 r. świadczenia pielęgnacyjnego. Otrzymali oni zaległe świadczenia (o ile wystąpili o to z wnioskiem) i prawo do bieżącej pomocy, wypłacanej im pod nazwą zasiłku dla opiekunów, w wysokości 520 zł.
Osób, którym zabrano a potem przywrócono świadczenie w postaci zasiłku dla opiekunów, nie obowiązuje jednak kryterium dochodowe, jak „zwykłych” beneficjentów specjalnego zasiłku opiekuńczego.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

- Osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,

- Osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna,

- Osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,

- Członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, lub zasiłku dla opiekuna,

-  Na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna.

4) Zasiłek pielęgnacyjny

- zasiłek pielęgnacyjny stanowi świadczenie przeznaczone dla rodzin, które zmagają się z chorobą, lub niepełnosprawnością bliskiej osoby. Pomimo podwyższenia kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, wysokość zasiłku w 2015 r. pozostanie bez zmian.

- zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Jego wysokość w przyszłym roku nadal wynosić będzie 153,00 zł miesięcznie.

- w odróżnieniu od świadczenia pielęgnacyjnego zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobom dotkniętym niepełnosprawnością, nie zaś ich opiekunom. Uprawnionym do jego pobierania może być:

• niepełnosprawne dziecko,
• osoba niepełnosprawna w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• osoba niepełnosprawna w wieku powyżej 16 roku życia legitymująca się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia,
• osoba, która ukończyła 75 lat.

Nie we wszystkich sytuacjach wymienionym powyżej osobom przysługiwał będzie zasiłek pielęgnacyjny. Uprawnienia do jego pobierania nie będzie miała:

• osoba uprawniona do dodatku pielęgnacyjnego,
• osoba umieszczona w instytucji zapewniającej nieodpłatnie całodobowe utrzymanie,
• osoba, której członkowi rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z jej pielęgnacją, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

W celu uzyskania uprawnienia do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego należy przygotować wniosek o jego przyznanie oraz orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Formularze takich wniosków dostępne są w urzędach gminy. Skierowanie na orzeczenie dotyczące stopnia niepełnosprawności sporządza lekarz rodzinny bądź też lekarz prowadzący chorego. W sprawie stopnia niepełnosprawności chorego orzeka specjalna komisja lekarska.

Wyżej wymienione dokumenty należy złożyć w ośrodku pomocy społecznej bądź w urzędzie gminy. Po otrzymaniu decyzji przyznającej świadczenie wypłacane jest ono przez  Ośrodek Pomocy Społecznej.

II.  WSPARCIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZE ŚRODKÓW PAŃSTWOWEGO FUNDUSZU REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Ze środków PFRON realizowane są zadania określone ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zwanej dalej ustawą o rehabilitacji. Część zadań wynikających z ustawy o rehabilitacji realizowana jest przez samorządy powiatowe i wojewódzkie, które uzyskują na ten cel środki PFRON. W niniejszym „Informatorze” opisano rodzaje zadań realizowanych z myślą o indywidualnych osobach niepełnosprawnych oraz pracodawcach zatrudniających niepełnosprawnych pracowników.

W poniższej tabeli nr 1 wymieniono zadania ustawowe finansowane lub współfinansowane ze środków PFRON w podziale na realizatorów.

Realizatorzy to instytucje, za pośrednictwem których PFRON wydatkuje środki na określone zadania. Instytucje te przyjmują i rozpatrują wnioski o dofinansowania, przekazują środki finansowe. Realizatorami są w szczególności: PFRON, samorządy powiatowe i samorządy wojewódzkie.

Tabela 1

Zadania ustawowe finansowane lub współfinansowane ze środków PFRON w podziale na realizatorów

1. ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SAMORZĄD POWIATOWY W RAMACH REHABILITACJI ZAWODOWEJ - WSPARCIE PRACODAWCÓW

 Przedstawione poniżej formy wsparcia pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne są realizowane przez powiatowe urzędy pracy (PUP). W przypadku każdej z nich warunkiem otrzymania i wydatkowania środków finansowych przez pracodawców jest podpisanie umowy ze starostą, która szczegółowo określa wysokość i warunki dofinansowania. Koszty poniesione przed podpisaniem umowy nie podlegają zwrotowi.

1. ZWROT PRACODAWCOM KOSZTÓW PRZYSTOSOWANIA TWORZONYCH LUB ISTNIEJĄCYCH STANOWISK  PRACY DO POTRZEB OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

 Pracodawca, który zobowiąże się do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej na okres co najmniej 36 miesięcy, może otrzymać ze środków Funduszu zwrot kosztów:

- adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności kosztów poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności,

- adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy,

- zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności,

- rozpoznania przez służby medycyny pracy wymienionych wyżej potrzeb osób niepełnosprawnych.

Zwrot kosztów dotyczy osób niepełnosprawnych:

- bezrobotnych lub poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu,

- pozostających w zatrudnieniu u pracodawcy występującego o zwrot kosztów, z wyjątkiem przypadków, gdy przyczyną powstania niepełnosprawności w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy było zawinione przez pracodawcę lub przez pracownika naruszenie przepisów, w tym przepisów prawa pracy.

Maksymalna wysokość pomocy finansowej ze środków PFRON nie może przekraczać dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia za każde przystosowane stanowisko pracy osoby niepełnosprawnej. Wniosek o zwrot kosztów przystosowania stanowisk pracy składa się do starosty właściwego ze względu na:

- miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej jako bezrobotnej albo poszukującej pracy niepozostającej w zatrudnieniu – w przypadku gdy zwrot kosztów dotyczy tej osoby,

- miejsce zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, miejsce siedziby albo miejsce zamieszkania pracodawcy – w pozostałych przypadkach.

W przypadku wniosków składanych przez pracodawcę będącego starostą wniosek składa się do wojewódzkich oddziałów PFRON.

Zwrotu kosztów dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z pracodawcą, z tym że:

- zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przez pracodawcę przed dniem podpisania umowy,

- kwota zwrotu kosztów poniesionych w związku z rozpoznaniem potrzeb osób niepełnosprawnych nie może przekraczać 15% kosztów związanych z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowanym stanowisku pracy, wydanej na wniosek starosty.

Szczegółowe zasady udzielania pomocy i wzór wniosku zawarte są w art. 26 ustawy o rehabilitacji oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych.

1. ZWROT PRACODAWCOM KOSZTÓW WYPOSAŻENIA STANOWISK PRACY  

Pracodawca, który na okres co najmniej 36 miesięcy zobowiąże się do zatrudnienia osoby niepełnosprawnej zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu, a także złoży wniosek o przyznanie refundacji, może otrzymać ze środków Funduszu zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy (refundację).

Zwrotu kosztów dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z pracodawcą, z tym że zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przed dniem zawarcia umowy.

Refundacja obejmuje między innymi udokumentowane koszty zakupu lub wytworzenia wyposażenia stanowiska pracy, na którym będzie pracowała osoba niepełnosprawna. Maksymalna wysokość pomocy finansowej ze środków PFRON nie może przekraczać piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.

Wniosek składa się do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu. W przypadku wniosków składanych przez pracodawcę będącego starostą wniosek składa się do wojewódzkich oddziałów PFRON.

Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie, wydanej na wniosek starosty, pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na tym stanowisku.

Szczegółowe zasady udzielania pomocy zawarte są w art. 26e ustawy o rehabilitacji oraz w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 stycznia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej.

1. ZWROT PRACODAWCOM MIESIĘCZNYCH KOSZTÓW ZATRUDNIENIA PRACOWNIKÓW POMAGAJĄCYCH PRACOWNIKOWI NIEPEŁNOSPRAWNEMU W PRACY  

Pracodawca, który zatrudnia pracownika niepełnosprawnego, może otrzymać ze środków PFRON zwrot:

- miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy,

- kosztów szkolenia pracowników pomagających, w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się niepełnosprawnego pracownika z otoczeniem,  czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez osobę niepełnosprawną na stanowisku pracy.

Wysokość zwrotu miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy stanowi iloczyn kwoty najniższego wynagrodzenia oraz ilorazu liczby godzin w miesiącu przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu i miesięcznej liczby godzin pracy pracownika niepełnosprawnego w miesiącu.

Liczba godzin przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu nie może przekraczać liczby godzin odpowiadającej 20% liczby godzin pracy pracownika w miesiącu.

Zwrot kosztów szkolenia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy obejmuje 100% kosztów szkolenia, nie więcej jednak niż równowartość kwoty najniższego wynagrodzenia.

Zwrotu kosztów dokonuje starosta na warunkach i w wysokości określonych umową zawartą z pracodawcą, z tym że zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przez pracodawcę przed dniem podpisania umowy.

W przypadku wniosków składanych przez pracodawcę będącego starostą wniosek składa się do wojewódzkich oddziałów PFRON.

Szczegółowe zasady udzielania pomocy zawarte są w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych.

1. REFUNDACJA PRACODAWCY KOSZTÓW SZKOLENIA PRACOWNIKÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Pracodawca może otrzymać ze środków PFRON pomoc w formie refundacji kosztów szkolenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Szkolenie osób niepełnosprawnych może być organizowane także przez pracodawcę.

Wniosek o przyznanie refundacji składa się przed rozpoczęciem projektu szkoleniowego do starosty właściwego ze względu na miejsce siedziby pracodawcy.

Na wniosek pracodawcy poniesione przez niego koszty szkolenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych mogą być zrefundowane ze środków PFRON do wysokości 70% tych kosztów, nie więcej jednak niż do wysokości dwukrotnego przeciętnego wynagrodzenia na jedną osobę.

Refundacja nie może przekroczyć:

- 70% kosztów szkolenia kwalifikujących się do objęcia pomocą – w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorców,

- 60% kosztów szkolenia kwalifikujących się do objęcia pomocą – w odniesieniu do dużych przedsiębiorców.

Koszty szkolenia (refundacji) zwraca starosta, na warunkach i w wysokości określonych w umowie zawartej z pracodawcą. Zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przez pracodawcę przed datą podpisania umowy.

Szczegółowe zasady udzielania pomocy zawarte są w rozporządzeniu Ministra Pracy

i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie refundacji kosztów szkolenia pracowników niepełnosprawnych.

1. ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SAMORZĄD POWIATOWY W RAMACH REHABILITACJI ZAWODOWEJ - WSPARCIE INDYWIDUALNYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH  

Opisane poniżej formy wsparcia indywidualnych osób niepełnosprawnych mają na celu ich aktywizację zawodową. Realizowane są przez powiatowe urzędy pracy (PUP).  Warunkiem otrzymania i wydatkowania środków finansowych jest podpisanie umowy ze starostą, która szczegółowo określa wysokość i warunki dofinansowania.

Koszty poniesione przed podpisaniem umowy nie podlegają zwrotowi.

1. DOTACJA NA PODJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ, ROLNICZEJ ALBO NA WNIESIENIE WKŁADU DO SPÓŁDZIELNI SOCJALNEJ

Osoba niepełnosprawna  zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu – może otrzymać ze środków PFRON jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości określonej w umowie zawartej ze starostą.

Maksymalna wysokość pomocy nie może przekroczyć piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Osoba niepełnosprawna może skorzystać z tej formy pomocy, jeżeli nie otrzymała wcześniej bezzwrotnych środków publicznych na ten cel. Wniosek o udzielenie dotacji składa się do starosty właściwego ze względu na miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej jako bezrobotnej albo poszukującej pracy niepozostającej w zatrudnieniu.

Starosta rozpatrując wniosek, bierze pod uwagę:

- przewidywane efekty ekonomiczne przedsięwzięcia, na które mają być przeznaczone środki,

- popyt i podaż lokalnego rynku na planowaną działalność,

- kalkulację wydatków na uruchomienie działalności w ramach wnioskowanych środków,

- uprawnienia i kwalifikacje wnioskodawcy,

- wysokość środków własnych wnioskodawcy,

- wysokość środków finansowych na ten cel w danym roku. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku starosta informuje o tym pisemnie wnioskodawcę i wzywa go do negocjacji warunków umowy. Umowa musi zawierać zobowiązanie wnioskodawcy m.in. do:

- przeznaczenia środków na cel określony w umowie,

- prowadzenia działalności lub członkostwa w spółdzielni socjalnej nieprzerwanie przez okres co najmniej 24 miesięcy (przy czym do okresu prowadzenia działalności gospodarczej wlicza się okresy choroby, powołania do odbycia zasadniczej służby wojskowej, skierowania do odbycia służby zastępczej lub korzystania ze świadczenia rehabilitacyjnego; nie wlicza się okresu zawieszenia działalności gospodarczej),

- udokumentowania realizacji umowy na wezwanie starosty,

- rozliczenia otrzymanych środków w terminie określonym w umowie,

- zabezpieczenia zwrotu kwoty środków w formie: poręczenia, w tym poręczenia spółdzielni socjalnej, weksla z poręczeniem wekslowym (awal), gwarancji bankowej, zastawu na prawach lub rzeczach, blokady rachunku bankowego lub aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przez dłużnika.

Szczegółowe zasady udzielania dotacji zawarte są w rozporządzeniu Ministra Pracy

i Polityki Społecznej z dnia 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej.

Rejestracji działalności gospodarczej należy dokonać po przyznaniu dotacji na jej rozpoczęcie. Jeśli ta kolejność nie zostanie zachowana, wniosek o przyznanie środków finansowych PFRON na ten cel nie zostanie rozpatrzony.

1. DOFINANSOWANIE DO WYSOKOŚCI 50% KREDYTU BANKOWEGO ZACIĄGNIĘTEGO NA KONTYNUOWANIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ ALBO PROWADZENIE WŁASNEGO LUB DZIERŻAWIONEGO GOSPODARSTWA ROLNEGO

Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą albo własne lub dzierżawione gospodarstwo rolne może otrzymać dofinansowanie do wysokości 50% oprocentowania

kredytu bankowego zaciągniętego na kontynuowanie tej działalności, jeżeli:

- nie korzystała z pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo pożyczka została w całości spłacona lub umorzona,

- nie otrzymała bezzwrotnych środków na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo prowadziła tę działalność co najmniej przez 24 miesiące od dnia otrzymania pomocy na ten cel.

Dofinansowanie następuje na podstawie umowy zawartej ze starostą.

3) WSPARCIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH BEZROBOTNYCH LUB POSZUKUJĄCYCH PRACY W FORMIE UMOŻLIWIENIA KORZYSTANIA Z USŁUG LUB INSTRUMENTÓW RYNKU PRACY

Ze środków PFRON  za pośrednictwem powiatowych urzędów pracy – finansowane są wydatki na korzystanie z instrumentów lub usług rynku pracy na rzecz osób niepełnosprawnych, zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy jako poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu (takie jak: szkolenia, staże, prace interwencyjne, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy).

Zasady korzystania z wyżej wymienionego wsparcia określone zostały w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

4) PROGRAM „JUNIOR – PROGRAM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ ABSOLWENTÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH”

 Realizatorami programu JUNIOR (... ) są powiatowe urzędy pracy i wojewódzkie oddziały PFRON. Adresatami programu są osoby z orzeczonym znacznym, umiarkowanym lub lekkim stopniem niepełnosprawności lub posiadające orzeczenie równoważne w wieku do 30 roku życia, skierowane na staż zgodnie z warunkami określonymi w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zwane dla potrzeb programu „absolwentami”.

Pomoc finansowa w ramach programu udzielana jest:

- absolwentowi, skierowanemu na staż przez powiatowy urząd pracy, w formie comiesięcznego dofinansowania będącego świadczeniem na rehabilitację zawodową. Wysokość dofinansowania jest ustalana przez powiatowy urząd pracy w zależności od stopnia niepełnosprawności osoby skierowanej na staż i wynosi w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do: znacznego stopnia niepełnosprawności do 800 zł, umiarkowanego stopnia niepełnosprawności do 650 zł, lekkiego stopnia niepełnosprawności do 500 zł (wyżej wymienione świadczenie na rehabilitację zawodową jest wypłacane dodatkowo oprócz stypendium przysługującego stażyście odbywającemu staż ustawowy),

- doradcy zawodowemu, w postaci comiesięcznej premii za opiekę nad stażystą, w wysokości do 200 zł (za każdego stażystę objętego opieką),

- pracodawcy uczestniczącemu w programie – z wyłączeniem pracodawców prowadzących zakłady aktywności zawodowej – w postaci premii z tytułu odbycia stażu przez absolwenta. Wysokość premii – w odniesieniu do stażysty ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności albo absolwenta szkoły specjalnej  stanowi iloczyn liczby miesięcy odbytego stażu i kwoty stanowiącej do 400 zł, a w odniesieniu do stażysty z lekkim stopniem niepełnosprawności stanowi iloczyn liczby miesięcy odbytego stażu i kwoty do 200 zł.

Wnioski o przystąpienie do programu składane są przez starostę we właściwym terytorialnie wojewódzkim oddziale PFRON.

3. ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ SAMORZĄD POWIATOWY W RAMACH REHABILITACJI SPOŁECZNEJ - WSPARCIE INDYWIDUALNYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

 Poniższe formy wsparcia indywidualnych osób niepełnosprawnych są realizowane przez starostwa powiatowe za pośrednictwem powiatowych centrów pomocy rodzinie (PCPR). Wnioski (właściwe dla każdego starostwa) należy składać w PCPR. Warunkiem otrzymania i wydatkowania środków finansowych jest decyzja przyznająca środki finansowe lub podpisanie umowy ze starostą, która szczegółowo określa wysokość i warunki dofinansowania (w zależności od rodzaju pomocy).

Środki wydatkowane wcześniej nie podlegają zwrotowi.

1) DOFINANSOWANIE UCZESTNICTWA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I ICH OPIEKUNÓW W TURNUSACH REHABILITACYJNYCH

Uczestnictwo w turnusie rehabilitacyjnym  według ustawy o rehabilitacji  wspomaga proces rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.

Dofinansowanie ze środków PFRON uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym osoby

niepełnosprawnej (oraz ewentualnie jej opiekuna) udzielane jest przez powiatowe centrum pomocy rodzinie (PCPR) właściwe dla miejsca zamieszkania tej osoby.

Czas trwania turnusów wynosi co najmniej 14 dni. Turnusy organizuje się wyłącznie na terenie kraju, w grupach zorganizowanych liczących nie mniej niż 20 uczestników, w formie stacjonarnej i niestacjonarnej.

Organizator turnusów jest obowiązany m.in. do:

- zabezpieczenia turnusu od strony organizacyjnej, technicznej i kadrowej w sposób gwarantujący osobom niepełnosprawnym bezpieczne warunki uczestnictwa w turnusie,

-  opracowania i realizacji programu turnusu,

- przesłania do właściwego PCPR informacji o przebiegu turnusu w terminie 21 dni od dnia zakończenia turnusu, sporządzonej odrębnie dla każdego uczestnika korzystającego z dofinansowania ze środków Funduszu.

Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie, pod warunkiem że:

- w roku, w którym ubiega się o dofinansowanie, nie korzystała z dofinansowania ze środków PFRON na ten cel,

- lekarz prowadzący wypełni odpowiedni wniosek (skierowanie na turnus),

- wybierze ośrodek, który posiada wpis do specjalnego rejestru ośrodków prowadzonego przez wojewodę, albo miejsce poza takim ośrodkiem, w przypadku gdy turnus jest organizowany w formie niestacjonarnej,

- wybierze organizatora turnusu, który posiada również odpowiedni wpis do rejestru,

- będzie uczestniczyła w zajęciach przewidzianych programem turnusu,

- nie będzie na turnusie pełniła funkcji członka kadry, ani nie będzie opiekunem innego uczestnika tego turnusu,

- spełni kryterium dochodowe,

- w przypadku turnusu, którego program przewiduje także zabiegi fizjoterapeutyczne, przedstawi podczas pierwszego badania zaświadczenie lekarskie o aktualnym stanie zdrowia, w szczególności o chorobie zasadniczej, uczuleniach i przyjmowanych lekach.

Osobie niepełnosprawnej ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności albo posiadającej orzeczenie równoważne oraz osobie niepełnosprawnej w wieku do 16 lat może być przyznane dofinansowanie pobytu opiekuna, pod warunkiem że:

- lekarz – wypisując wniosek – uzasadni konieczność pobytu opiekuna,

opiekun:

–– nie będzie pełnił funkcji członka kadry na tym turnusie,

–– nie jest osobą niepełnosprawną wymagającą opieki innej osoby,

–– ukończył 18 lat lub

––ukończył 16 lat i jest wspólnie zamieszkującym członkiem rodziny osoby niepełnosprawnej.

Z turnusów rehabilitacyjnych mogą korzystać osoby niepełnosprawne, które posiadają ważne orzeczenie o zaliczeniu  przez organy orzekające  do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub

- całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów lub

- niepełnosprawności, wydane przed ukończeniem 16 roku życia, lub orzeczenie równoważne

lub

- stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.

 Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON do uczestnictwa w turnusie, jeżeli przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty:

– 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym,

– 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej.

W przypadku przekroczenia tych kwot, kwotę dofinansowania pomniejsza się o kwotę, o którą dochód ten został przekroczony. Z wyjątkiem, kiedy osoba niepełnosprawna znajdzie się w trudnej sytuacji materialnej lub losowej; wówczas dofinansowanie uczestnictwa w turnusie tej osoby lub dofinansowanie uczestnictwa jej opiekuna może zostać przyznane bez pomniejszania kwoty dofinansowania pomimo przekroczenia ww. kwot dochodu.

Wniosek o dofinansowanie uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym składa się w powiatowym centrum pomocy rodzinie (PCPR) osobiście lub za pośrednictwem opiekuna albo organizatora turnusów rehabilitacyjnych.

Bezdomna osoba niepełnosprawna, w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej, składa wniosek o dofinansowanie w PCPR właściwym dla miejsca jej pobytu.

Do wniosku należy dołączyć:

- kopię jednego z wymienionych wyżej orzeczeń,

- wniosek lekarza, pod którego opieką znajduje się osoba niepełnosprawna, o skierowanie na turnus rehabilitacyjny.

Powiatowe centrum pomocy rodzinie rozpatruje wnioski w terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku.

Tabela 2

Wysokość dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych

W przypadku znacznego niedoboru środków PFRON w danym roku w stosunku do istniejących potrzeb w tym zakresie PCPR może obniżyć wysokość dofinansowania, nie więcej jednak niż o 20% kwot, o których mowa w tabeli 2, albo przyjąć zasadę przyznawania dofinansowania turnusu tej samej dorosłej osobie niepełnosprawnej raz na dwa lata.

W przypadku uzasadnionym szczególnie trudną sytuacją życiową osoby niepełnosprawnej dofinansowanie dla tej osoby lub dofinansowanie pobytu jej opiekuna na turnusie rehabilitacyjnym może zostać podwyższone do wysokości 40% przeciętnego wynagrodzenia.

Podwyższenie dofinansowania pobytu opiekuna może nastąpić, jeżeli opiekun pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą niepełnosprawną lub osoba ta ponosi koszty uczestnictwa opiekuna w turnusie.

W przypadku skrócenia uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym z przyczyn innych niż losowe osoba niepełnosprawna oraz opiekun ponoszą koszty pobytu na tym turnusie.

Pierwszeństwo w uzyskaniu dofinansowania do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym mają osoby niepełnosprawne, które posiadają orzeczenie o zaliczeniu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności albo równoważne, osoby niepełnosprawne w wieku do 16 lat albo w wieku do 24 lat uczące się i niepracujące, bez względu na stopień niepełnosprawności.

Przy rozpatrywaniu wniosku o dofinansowanie bierze się pod uwagę stopień i rodzaj

niepełnosprawności wnioskodawcy oraz wpływ niepełnosprawności na możliwość realizacji przez wnioskodawcę kontaktów społecznych w codziennym funkcjonowaniu, a także uwzględnia się na korzyść wnioskodawcy fakt niekorzystania z dofinansowania w roku poprzednim.

Dofinansowanie można otrzymać tylko raz w roku kalendarzowym. Osoba niepełnosprawna, w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia o przyznaniu dofinansowania, nie później jednak niż na 21 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu, przekazuje do PCPR informację o wyborze turnusu.

Powiatowe centrum pomocy rodzinie po otrzymaniu informacji o wyborze turnusu, w terminie 7 dni, sprawdza:

- czy wybrany przez osobę niepełnosprawną ośrodek i organizator posiadają odpowiednio wpis do rejestru ośrodków i organizatorów, obejmujący okres trwania turnusu,

- czy ośrodek, w którym odbędzie się turnus, jest uprawniony do przyjmowania osób

niepełnosprawnych z określonymi w orzeczeniu lub we wniosku lekarskim dysfunkcjami lub schorzeniami,

- czy organizator jest uprawniony do organizowania turnusu wybranego przez osobę niepełnosprawną z określonymi w orzeczeniu lub we wniosku lekarskim dysfunkcjami lub schorzeniami.

W przypadku niespełnienia któregokolwiek z tych warunków PCPR, w terminie 7 dni, informuje osobę niepełnosprawną o konieczności dokonania wyboru innego ośrodka lub organizatora turnusu rehabilitacyjnego, pod rygorem nieprzekazania przyznanego dofinansowania. Kwota dofinansowania do uczestnictwa w turnusie przyznana osobie niepełnosprawnej jest przekazywana na rachunek bankowy organizatora turnusu.

Turnusy mogą być organizowane wyłącznie w ośrodkach, które uzyskały wpis do rejestru ośrodków prowadzonego przez wojewodę – z wyłączeniem turnusów organizowanych w formie niestacjonarnej.

Aktualne informacje o ośrodkach i organizatorach turnusów rehabilitacyjnych posiadających wpisy do rejestrów wojewody dostępne są pod adresem elektronicznym: empatia.mpips.gov.pl. Na tej stronie znajduje się centralna baza danych, utworzona z 16 wojewódzkich rejestrów ośrodków i 16 wojewódzkich rejestrów organizatorów. Baza zawiera aktualizowane przez wojewodów informacje o ośrodkach i organizatorach posiadających wpis do odpowiedniego rejestru wojewody. Na stronie umożliwiono wyszukiwanie ośrodków i organizatorów według żądanych kryteriów (np. rodzaju turnusu, rodzaju dysfunkcji, adresu). Wyszukane pozycje można następnie wydrukować wraz z danymi kontaktowymi.

Dofinansowanie uczestnictwa osoby niepełnosprawnej w turnusie rehabilitacyjnym może być wykorzystane jedynie przez osobę, której zostało przyznane.

Ze środków PFRON nie może być dofinansowane uczestnictwo w turnusie rehabilitacyjnym finansowanym, w części lub w całości, na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub o systemie ubezpieczeń społecznych albo o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Kwota dofinansowania nie może być wyższa od faktycznego kosztu uczestnictwa w turnusie osoby niepełnosprawnej lub pobytu jej opiekuna.

Szczegółowe zasady udzielania pomocy zawarte są w rozporządzeniu Ministra Pracy

i Polityki Społecznej z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 grudnia 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie turnusów rehabilitacyjnych.

2) DOFINANSOWANIE ZAOPATRZENIA W SPRZĘT REHABILITACYJNY, PRZEDMIOTY ORTOPEDYCZNE I ŚRODKI POMOCNICZE

 Sprzęt rehabilitacyjny jest to sprzęt niezbędny do rehabilitacji ruchowej lub innej, zaleconej przez lekarza w warunkach domowych, a który nie jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym. Przepisy prawa nie dookreślają, na jaki sprzęt PCPR może udzielić dofinansowania.

Przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze są skatalogowane, a katalog jest

załącznikiem do stosownego rozporządzenia Ministra Zdrowia. W rozporządzeniu określone są limity finansowania każdego przedmiotu w ramach ubezpieczenia, dlatego procentowe wskaźniki dofinansowań ze środków PFRON odnoszą się wprost do tych limitów.

Podstawowym warunkiem uzyskania dofinansowania zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze (przyznawane na podstawie odrębnych przepisów) jest posiadanie odpowiedniego dokumentu potwierdzającego niepełnosprawność oraz spełnienie kryterium dochodowego.

O dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny ze środków Funduszu mogą ubiegać się:

- osoby niepełnosprawne, jeżeli ich przeciętny miesięczny dochód, w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczony za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku, nie przekracza kwoty:

–– 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym,

–– 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej,

- jeden raz w roku osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli prowadzą działalność związaną z rehabilitacją osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej 2 lat przed dniem złożenia wniosku oraz udokumentują posiadanie środków własnych lub pozyskanych z innych źródeł na sfinansowanie przedsięwzięcia w wysokości nieobjętej dofinansowaniem ze środków Funduszu.

Wysokość dofinansowania wynosi:

- w przypadku zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny – do 80% jego kosztów, nie więcej jednak niż do wysokości pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia,

- w przypadku zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze:

––do 100% udziału własnego osoby niepełnosprawnej w wyznaczonym przez Narodowy Fundusz Zdrowia limicie ceny, ustalonym na podstawie odrębnych przepisów, jeżeli taki udział jest wymagany,

––do 150% sumy kwoty limitu, o którym mowa wyżej, wyznaczonego przez Narodowy Fundusz Zdrowia oraz wymaganego udziału własnego osoby niepełnosprawnej w zakupie tych przedmiotów i środków pomocniczych, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit.

Dofinansowanie ze środków PFRON nie przysługuje, jeżeli podmiot ubiegający się o dofinansowanie ma zaległości wobec Funduszu lub był – w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku – stroną umowy zawartej z Funduszem i rozwiązanej z przyczyn leżących po jego stronie.

Osoba niepełnosprawna może złożyć w każdym czasie w PCPR wniosek o dofinansowanie ze środków PFRON zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. W przypadku zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze do wniosku dołącza się między innymi:

- kopię orzeczenia lub kopię wypisu z treści orzeczenia,

- fakturę określającą cenę nabycia z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego oraz kwotą udziału własnego lub inny dokument potwierdzający zakup, wraz z potwierdzoną za zgodność, przez świadczeniodawcę realizującego zlecenie, kopią zrealizowanego zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, albo

- kopię zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wraz z ofertą określającą cenę nabycia z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego i kwotą udziału własnego oraz termin realizacji zlecenia od momentu przyjęcia go do realizacji.

Przyznanie osobie niepełnosprawnej dofinansowania ze środków Funduszu na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze nie wymaga formy umowy. Szczegółowe zasady udzielania pomocy określone zostały w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 grudnia 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.

3) DOFINANSOWANIE LIKWIDACJI BARIER ARCHITEKTONICZNYCH, W KOMUNIKOWANIU SIĘ I TECHNICZNYCH - INDYWIDUALNE POTRZEBY OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

 Bariery architektoniczne to wszelkie utrudnienia występujące w budynku i w jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym.

Bariery w komunikowaniu się to ograniczenia uniemożliwiające lub utrudniające osobie niepełnosprawnej swobodne porozumiewanie się i/lub przekazywanie informacji.

Bariery techniczne to przeszkody wynikające z braku zastosowania lub niedostosowania, odpowiednich do rodzaju niepełnosprawności, przedmiotów lub urządzeń.

O dofinansowanie likwidacji barier:

- architektonicznych – mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, które mają trudności w poruszaniu się, jeżeli są właścicielami nieruchomości lub użytkownikami wieczystymi nieruchomości albo posiadają zgodę właściciela lokalu lub budynku mieszkalnego, w którym stale zamieszkują,

- w komunikowaniu się i technicznych – mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności.

Przyznane dofinansowanie ma na celu umożliwienie lub w znacznym stopniu ułatwienie osobie niepełnosprawnej wykonywania podstawowych, codziennych czynności lub kontaktów z otoczeniem.

Pisemny wniosek o dofinansowanie składa się w powiatowym centrum pomocy rodzinie, właściwym dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Do wniosku należy dołączyć kopię orzeczenia o niepełnosprawności lub kopię wypisu z treści orzeczenia.

- PCPR nie zwraca kosztów poniesionych w związku z pracami wykonanymi przed przyznaniem środków finansowych i zawarciem umowy o dofinansowanie ze środków PFRON.

- Wysokość dofinansowania wynosi do 95% kosztów przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Pozostałe 5% pokrywa wnioskodawca. Jest to minimalny udział własny wnioskodawcy.

- Osoba niepełnosprawna, która ma trudności z poruszaniem się, może wystąpić o pomoc w likwidacji barier architektonicznych utrudniających jej dostęp do budynku, w którym mieszka (np. budowy podjazdu).

- Dofinansowanie ze środków Funduszu nie przysługuje, jeżeli osoba ubiegająca się o dofinansowanie ma zaległości wobec Funduszu lub była, w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku, stroną umowy rozwiązanej z przyczyn leżących po jej stronie.

- Dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych przysługuje oddzielnie na każdy rodzaj zadania.

- Dofinansowanie likwidacji barier w komunikowaniu się i technicznych nie przysługuje osobom niepełnosprawnym, które w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku uzyskały odpowiednio na te cele dofinansowanie ze środków Funduszu.

Jeżeli przedmiotem dofinansowania jest np. budowa podjazdu do budynku mieszkalnego lub dobudowa windy, w zależności od kwestii własności budynku lub ziemi, należy dopełnić formalności:

––wystąpić do wydziału architektury urzędu gminy/dzielnicy o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,

––przedstawić zgodę właściciela gruntu na budowę podjazdu (gdy właścicielem jest gmina, należy uzyskać dzierżawę tego terenu),

––po uzyskaniu pozytywnej decyzji należy w tym samym urzędzie złożyć projekt architektoniczno-budowlany podjazdu,

––uzyskać pozwolenie na budowę.

Szczegółowe zasady udzielania pomocy określone zostały w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 grudnia 2014 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków PFRON.

 4) DOFINANSOWANIE SPORTU, KULTURY, REKREACJI I TURYSTYKI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

O dofinansowanie ze środków Funduszu organizacji sportu, kultury, rekreacji i turystyki dla osób niepełnosprawnych mogą ubiegać się osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli:

- prowadzą działalność na rzecz osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej 2 lat przed dniem złożenia wniosku,

- udokumentują zapewnienie odpowiednich do potrzeb osób niepełnosprawnych warunków technicznych i lokalowych do realizacji zadania,

- udokumentują posiadanie środków własnych lub pozyskanych z innych źródeł na sfinansowanie przedsięwzięcia w wysokości nieobjętej dofinansowaniem ze środków Funduszu.

Wniosek o dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki dla osób niepełnosprawnych ze środków Funduszu składa się w powiatowym centrum pomocy rodzinie właściwym dla miejsca zamieszkania osób niepełnosprawnych objętych wnioskiem o dofinansowanie, w terminie do dnia 30 listopada roku poprzedzającego realizację zadań.

Szczegółowe zasady udzielania pomocy określone zostały w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 maja 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wysokość dofinansowania wynosi do 60% kosztów przedsięwzięcia.

5) DOFINANSOWANIE KOSZTÓW TWORZENIA I DZIAŁANIA WARSZTATÓW TERAPII ZAJĘCIOWEJ

Wymagania, jakie powinny spełniać podmioty ubiegające się o dofinansowanie kosztów tworzenia i działania warsztatów terapii zajęciowej, a także tryb postępowania i zasady ich dofinansowania określają przepisy w sprawie szczegółowych zasad tworzenia, działania i finansowania warsztatów terapii zajęciowej, określa rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej.

6) DOFINANSOWANIE USŁUG TŁUMACZA MIGOWEGO LUB TŁUMACZA-PRZEWODNIKA NA WNIOSEK OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ

Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie ze środków PFRON usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności.

Pisemny wniosek o dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika składa się w powiatowym centrum pomocy rodzinie, właściwym dla miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej. Wysokość dofinansowania usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika nie może być wyższa niż 2% przeciętnego wynagrodzenia za godzinę jej świadczenia.

PCPR nie zwraca kosztów poniesionych przed przyznaniem środków finansowych i zawarciem umowy o dofinansowanie ze środków PFRON. Wniosek o dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika rozpatrywany jest niezwłocznie, nie dłużej jednak niż w terminie 7 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku.

7) PROGRAM „AKTYWNY SAMORZĄD”

Instytucją przyjmującą wnioski, podpisującą umowy i udzielającą dofinansowań jest powiatowe centrum pomocy rodzinie.

Program AKTYWNY SAMORZĄD jest realizowany od 2012 r. Jego głównym celem jest wyeliminowanie lub zmniejszenie barier ograniczających uczestnictwo beneficjentów w życiu społecznym, zawodowym oraz w dostępie do edukacji.

W programie przewidziano udzielenie następującego wsparcia:

1.         Moduł I – likwidacja barier utrudniających aktywizację społeczną i zawodową

- Obszar A – likwidacja bariery transportowej:

––Zadanie 1 – pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu,

––Zadanie 2 – pomoc w uzyskaniu prawa jazdy kategorii B,

- Obszar B – likwidacja barier w dostępie do uczestniczenia w społeczeństwie informacyjnym:

––Zadanie 1 – pomoc w zakupie sprzętu elektronicznego lub jego elementów oraz oprogramowania,

––Zadanie 2 – dofinansowanie szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu elektronicznego i oprogramowania,

- Obszar C – likwidacja barier w poruszaniu się:

––Zadanie 1 – pomoc w zakupie wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,

––Zadanie 2 – pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanego wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym,

––Zadanie 3 – pomoc w zakupie protezy kończyny, w której zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne,

––Zadanie 4 – pomoc w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanej protezy

kończyny,

- Obszar D – pomoc w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie

opieki dla dziecka przebywającego w żłobku lub przedszkolu.

2.         Moduł II – pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym. Pomoc ta świadczona jest w zakresie:

- opłaty za naukę (czesne),

- dodatku na pokrycie kosztów kształcenia,

- dodatku na uiszczenie opłaty za przeprowadzenie przewodu doktorskiego. Dofinansowanie adresowane jest do osób, które podjęły:

- naukę w szkole policealnej publicznej lub niepublicznej, utworzonej zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty,

- naukę w kolegium pracowników służb społecznych, nauczycielskim lub nauczycielskim kolegium języków obcych utworzone zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r.  o systemie oświaty,

- naukę w szkole wyższej, w tym: studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia, jednolite studia magisterskie, studia podyplomowe lub doktoranckie prowadzone przez szkoły wyższe w systemie stacjonarnym (dziennym) lub niestacjonarnym (wieczorowym, zaocznym lub eksternistycznym, w tym również za pośrednictwem Internetu),

- oraz do osób, które otworzyły przewód doktorski realizowany poza studiami doktoranckimi.

3.         Moduł III – szkolenia kadr samorządów oraz organizacji pozarządowych z zakresu problematyki niepełnosprawności.

W przypadku osób indywidualnych – adresatami programu są osoby niepełnosprawne z orzeczonym stopniem niepełnosprawności oraz dzieci i młodzież z orzeczoną niepełnosprawnością. Każdy z modułów i obszarów programu ma szczegółowo określoną grupę adresatów.

Program realizowany jest we wszystkich powiatach, PFRON określa, które z modułów, obszarów i zadań w danym roku mogą być realizowane przez powiaty.

Informacje dotyczące programu AKTYWNY SAMORZĄD są dostępne na stronie internetowej Funduszu: www.pfron.org.pl.

 8) ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ PFRON W RAMACH REHABILITACJI ZAWODOWEJ, MAJĄCE NA CELU WSPARCIE INDYWIDUALNYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Poniższe rodzaje wsparcia realizowane są bezpośrednio przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w Warszawie, al. Jana Pawła II 13, poprzez właściwy Oddział PFRON. Szczegółowe informacje oraz druki znajdują się na stronie internetowej Funduszu: www.pfron.org.pl w zakładce „Obsługa dofinansowań i refundacji”.

Ponadto PFRON prowadzi infolinię dotyczącą tych form pomocy, pod numerami telefonów:

0 801 233 554 i 22 581 84 10. Szczegółowe informacje można uzyskać również pocztą elektroniczną, kierując zapytania na adres: sod@pfron.org.pl.

 Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne osobie niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą oraz niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika - Fundusz refunduje – pod warunkiem terminowego opłacenia składek:

- osobie niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą – obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe do wysokości odpowiadającej wysokości składki, której podstawą wymiaru jest kwota określona w art. 18 ust. 8 oraz w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych; składki te nalicza się i opłaca na zasadach określonych w tej ustawie,

- niepełnosprawnemu rolnikowi lub rolnikowi zobowiązanemu do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika – składki na ubezpieczenia społeczne rolników: wypadkowe, chorobowe, macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe; składki nalicza się i opłaca na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Wysokość refundacji jest następująca:

- 100% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,

- 60% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,

- 30% kwoty obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – w przypadku osób zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Osoba niepełnosprawna prowadząca działalność gospodarczą, niepełnosprawny rolnik lub rolnik zobowiązany do opłacania składek za niepełnosprawnego domownika przekazuje wniosek o wypłatę refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w formie dokumentu elektronicznego przez teletransmisję danych oraz pobiera drogą elektroniczną potwierdzenie wysłania wniosku. Wnioskodawca może przekazać wniosek również w formie dokumentu pisemnego.

Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne jest udzielana na zasadach pomocy de minimis, określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej. Refundacja nie przysługuje do składek w części finansowanych ze środków publicznych.

Dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych wypłacane pracodawcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne - Pracodawcy przysługuje ze środków Funduszu miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych prowadzonej przez Fundusz. Od dnia 1 kwietnia 2014 r. obowiązują nowe stawki miesięcznych dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Wysokość kwot dofinansowania wynosi:

- 1800 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności,

- 1125 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,

- 450 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Kwoty te zwiększa się o 600 zł w przypadku osób niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.

W odróżnieniu od lat poprzednich, wysokość kwot dofinansowania nie jest zależna od typu pracodawcy (tj. czy pochodzi z chronionego, czy otwartego rynku pracy).

- Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje pracodawcy zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i nieosiągającemu wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%.

- Kwotę miesięcznego dofinansowania wypłaca Fundusz w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy pracownika.

- Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzenia pracownika w części finansowanej ze środków publicznych.

- Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć kwoty 90% faktycznie i terminowo poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej 75% tych kosztów.

- Przez koszty płacy rozumie się wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

- Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje na pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury.

Zadania realizowane przez PFRON z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej - Programy celowe PFRON - Programy celowe PFRON stanowią uzupełnienie działań realizowanych w ramach zadań ustawowych Funduszu. Formuła programu umożliwia wyodrębnienie najważniejszych w danym czasie problemów oraz na precyzyjne wskazanie adresatów pomocy. Pozwala to

na dostosowanie wielkości i formy pomocy do wagi problemu, którego rozwiązaniu poświęcony jest program, a także do bieżących możliwości finansowych PFRON.

Pełna informacja o programach, procedurach ich realizacji wraz z niezbędnymi

dokumentami zamieszczona jest na stronie internetowej www.pfron.org.pl w zakładce „Programy i zadania PFRON”. Zapytania w sprawie programów należy kierować na adres e-mail: programy@pfron.org.pl.

Dofinansowanie kosztów szkoleń języka migowego -– na podstawie ustawy o języku migowym – (Ustawa o języku migowym wprowadza pojęcie „osób uprawnionych”, czyli osób doświadczających stale lub okresowo trudności w komunikowaniu się).

Osoba uprawniona, członek jej rodziny oraz osoba mająca stały lub bezpośredni kontakt z osobą uprawnioną mogą złożyć wniosek o dofinansowanie kosztów szkolenia języka migowego do oddziału PFRON właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tych osób.

Wniosek można składać w formie papierowej lub elektronicznej opatrzonej podpisem elektronicznym. Wniosek można złożyć w każdym czasie. Wniosek złożony w okresie od dnia 1 listopada do dnia 31 grudnia danego roku kalendarzowego jest rozpatrywany w pierwszym miesiącu następnego roku.

Wniosek rozpatrzony pozytywnie stanowi podstawę do zawarcia umowy z wnioskodawcą.

Dofinansowanie wynosi:

- dla osoby uprawnionej – nie więcej niż 95% kosztów szkolenia,

- dla członka rodziny osoby uprawnionej oraz osoby mającej z nią stały lub bezpośredni kontakt – nie więcej niż 90% kosztów szkolenia.

 Kwota przekazanego dofinansowania nie może być wyższa od faktycznego kosztu

uczestnictwa wnioskodawcy w szkoleniu. Rozliczenie dofinansowania następuje na podstawie faktury lub rachunku wystawionego na wnioskodawcę oraz dokumentu potwierdzającego ukończenie szkolenia przez wnioskodawcę. Wzory wniosków udostępnione są na stronie internetowej PFRON: www.pfron.org.pl. Szczegółowe zasady określone zostały w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o języku migowym i innych środkach komunikowania się oraz w rozporządzeniu Ministra Pracy

i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2012 r. w sprawie dofinansowania kosztów szkolenia polskiego języka migowego, systemu językowo-migowego, sposobu komunikowania się osób głuchoniemych oraz tłumacza-przewodnika.

Zadania zlecane fundacjom oraz organizacjom pozarządowym, których celem jest aktywizacja zawodowa i społeczna oraz wsparcie otoczenia osób niepełnosprawnych

Na podstawie art. 36 ustawy o rehabilitacji PFRON wspiera szereg działań na rzecz osób niepełnosprawnych poprzez współfinansowanie projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe. Od 2008 r. PFRON zleca w trybie konkursowym realizację zadań, określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lutego 2008 r. w sprawie rodzajów zadań z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych zlecanych fundacjom oraz organizacjom pozarządowym. Dzięki wsparciu ze środków PFRON na terenie całego kraju prowadzona jest ciągła rehabilitacja osób niepełnosprawnych. W rożnego typu placówkach podnoszone są kwalifikacje personelu rehabilitacyjnego oraz rodziców dzieci niepełnosprawnych, wydawane są publikacje (czasopisma, poradniki) kierowane do osób niepełnosprawnych, a także organizowane są imprezy sportowe i kulturalne itp. Informacje na temat zlecania zadań organizacjom pozarządowym i fundacjom oraz o ogłaszanych przez PFRON konkursach zamieszczone są na stronie internetowej www.pfron.org.pl w zakładce „Zadania zlecane”. Zapytania w sprawie zlecania realizacji zadań należy kierować na adres e-mail: zadania_zlecane@pfron.org.pl.

III. ORZECZNICTWO O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI ORAZ O WSKAZANIACH DO ULG I UPRAWNIEŃ

Zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

O niepełnosprawności orzekają:

- Powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako pierwsza instancja;

- Wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności – jako druga instancja;

- Rejonowe sądy pracy i ubezpieczeń społecznych jako organ odwoławczy, dokonujący kontroli prawidłowości orzekania przez organy administracji publicznej.

Powiatowe/miejskie zespoły do spraw orzekania wydają orzeczenia o

- niepełnosprawności,

- stopniu niepełnosprawności,

- wskazaniach do ulg i uprawnień

W przypadku orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ustala się trzy stopnie niepełnosprawności:

- znaczny,

- umiarkowany,

- lekki

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień wydaje się osobie, która ukończyła 16 rok życia i posiada jedno z następujących orzeczeń:

- ważne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o: całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji, niezdolności do samodzielnej egzystencji, całkowitej niezdolności do pracy, częściowej niezdolności do pracy oraz celowości przekwalifikowania;

- ważne orzeczenie organu rentowego (ZUS, MSWiA, MON) wydane przed 1 stycznia 1998 r. o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów;

- ważne orzeczenie KRUS o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, wydane przed 1 stycznia 1998 r.

Wnioski  w sprawie wydania orzeczenia lub stopnia niepełnosprawności należy pobrać  we właściwym miejscowym Powiatowym/Miejskim Zespole do spraw Orzekania o Niepełnosprawności.

Legitymacja osoby z niepełno sprawnościami

Orzeczenie jest podstawą do korzystania z systemu ulg i uprawnień przysługujących osobom niepełnosprawnym. Potwierdzeniem posiadania orzeczenia jest legitymacja osoby niepełnosprawnej, a organem uprawnionym do jej wydania jest starosta.

Starosta wystawia legitymację dokumentującą niepełnosprawność wyłącznie na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia – wydanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Starosta wystawia również legitymację dokumentującą stopień niepełnosprawności wyłącznie na podstawie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień, wydawanego przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Orzeczenia organów orzecznictwa rentowego (ZUS, KRUS, MON, MSW i A) nie stanowią  podstawy do wydania przedmiotowych legitymacji.

Uprawnienia

1. Ulga do 50% przy opłatach paszportowych;
2. Zwolnienie od obowiązku płacenia opłat abonamentowych RTV
3. Ulgi dla osób z niepełnosprawnościami na  przejazdy PKS i PKP
4. Głosowanie wyborcy z niepełno sprawnościami przez pełnomocnika
5. Karty parkingowe

Karta parkingowa dla osoby niepełnosprawnej

Od dnia 1 lipca 2014 r. karta parkingowa jest wydawana wyłącznie:

- osobie z niepełnosprawnością zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się

- osobie z niepełnosprawnością, która nie ukończyła 16 roku życia, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. 

Osoba z niepełnosprawnością zaliczoną do lekkiego stopnia niepełnosprawności nie jest uprawniona do uzyskania karty parkingowej.

Wskazanie do karty parkingowej w orzeczeniu o znacznym stopniu niepełnosprawności nie jest uzależnione od symbolu przyczyny niepełnosprawności, lecz wyłącznie od tego czy osoba niepełnosprawna ma znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. 

Wskazanie do karty parkingowej w orzeczeniu o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności  jest uzależnione od symbolu przyczyny niepełnosprawności i tego, że osoba niepełnosprawna ma znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się.

Karta parkingowa wydawana jest wyłącznie na czas określony – to jest na okres ważności orzeczenia, jednak nie dłużej niż na okres 5 lat.

Kartę  parkingową wydaje się także dla placówek, które zajmują się opieką, rehabilitacją lub edukacją osób z niepełno sprawnościami mających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Kartę wydaje się na okres 3 lat.

Szczegółowych informacji na temat kart parkingowych udzielają miejskie/powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności.

1. DZIAŁALNOŚĆ ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH DLA OSÓB

NIEPEŁNOSPRAWNYCH

1. RENTY DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKŁADU  UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

1) RENTA Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

- jest niezdolny do pracy,

- ma wymagany – odpowiednio do wieku, w którym powstała niezdolność do pracy – okres składkowy i nieskładkowy,

- niezdolność do pracy powstała w określonych ustawą z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okresach składkowych lub nieskładkowych, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

W przypadku orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy warunek powstania niezdolności do pracy w wymaganym okresie uważa się za spełniony, bez względu na datę powstania niezdolności do pracy – jeżeli ubezpieczony udowodnił posiadanie okresów składkowych i nieskładkowych wynoszących co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny.

Niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Niezdolność do pracy może być częściowa lub całkowita.

Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła w znacznym stopniu zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Stwierdzenie naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych stanowi podstawę do orzeczenia niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Orzekanie o niezdolności do pracy - oceny niezdolności do pracy i jej stopnia dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS.

Obowiązujące przepisy przewidują dwuinstancyjność w postępowaniu orzeczniczym. Organem orzekającym w I instancji jest lekarz orzecznik ZUS, natomiast w II instancji

– komisja lekarska ZUS.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu do komisji lekarskiej ZUS – w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia. Komisja lekarska ZUS w wyniku rozpatrzenia sprzeciwu dokonuje rozstrzygnięcia w formie orzeczenia.

Renta z tytułu niezdolności do pracy może zostać przyznana na stałe lub na określony czas.

- Renta stała przysługuje ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy została uznana przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS za trwałą.

- Renta okresowa przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli jego niezdolność do pracy zostanie przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS uznana za okresową, czyli mającą charakter czasowy. Renta okresowa z tytułu niezdolności do pracy przysługuje przez okres wskazany w decyzji organu rentowego. Nie ogranicza to uprawnień osoby niezdolnej do pracy do zgłoszenia wniosku o przeprowadzenie ponownego badania w celu zmiany stopnia niezdolności do pracy.

Niezdolność do pracy jest orzekana na okres nie dłuższy niż 5 lat, chyba że według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu – wówczas jest ona orzekana na okres dłuższy niż 5 lat.

Staż uprawniający do renty z tytułu niezdolności do pracy - okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy, czyli staż, uzależniony jest od wieku osoby, w którym powstała niezdolność do pracy i wynosi od 1 roku – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, aż do 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Osoby, u których niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30 lat, muszą spełniać dodatkowy warunek, to jest wymagany 5-letni okres musi przypadać w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę lub dniem powstania niezdolności do pracy.

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje również ubezpieczonemu, który udowodnił okres składkowy wynoszący co najmniej 25 lat dla kobiet i 30 lat dla mężczyzn i jest całkowicie niezdolny do pracy – bez względu na to, czy posiada 5-letni okres składkowy i nieskładkowy w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy i bez względu na datę powstania tej niezdolności.

Przy ustalaniu uprawnień do renty, dla zbadania warunku udowodnienia co najmniej 25-letniego albo 30-letniego okresu, uwzględnia się wyłącznie okresy składkowe.

Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy powstaje z dniem spełnienia wszystkich wymaganych warunków, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o to świadczenie.

. Prawo do renty ustaje:

- gdy ustanie którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania tego prawa,

- z upływem okresu, na jaki świadczenie to zostało przyznane,

- z dniem, od którego z urzędu została przyznana emerytura,

- wraz ze śmiercią osoby uprawnionej.

Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy zależy od:

- wymiaru udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych,

- wysokości zarobków wskazanych do obliczenia podstawy wymiaru renty,

- kwoty bazowej obowiązującej w dniu nabycia prawa do renty, a także stopnia orzeczonej niezdolności do pracy.

Jeżeli podstawy wymiaru renty nie można ustalić, organ rentowy ustala wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy w kwocie najniższego świadczenia. Od 1 marca 2015 r. najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 880,45 zł, a najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy – 675,13 zł.

Zawieszenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy lub zmniejszenie jej wysokości uzależnione jest od kwoty przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przy czym za przychód uważa się także kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, a także kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.

Na zawieszenie prawa do renty lub zmniejszenie wysokości tego świadczenia wpływa osiągany przez rencistę przychód z tytułu wykonywania działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczeń społecznych, jak również przychód osiągany przez rencistę za granicą.

Jeżeli rencista osiąga przychód:

- nieprzekraczający 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ogłaszanego przez prezesa GUS – renta wypłacana jest w pełnej wysokości,

- przekraczający 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, nie wyższy jednak niż 130% tego wynagrodzenia – renta jest odpowiednio zmniejszana,

- przekraczający 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – wypłata renty podlega zawieszeniu w całości.

Postępowanie w sprawie przyznania renty wszczyna się na wniosek osoby zainteresowanej lub jej pełnomocnika. Wniosek taki zgłasza się bezpośrednio w jednostce terenowej ZUS, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy (zgłoszenie na piśmie lub ustnie do protokołu), albo za pośrednictwem przedsiębiorcy uprawnionego do wykonywania działalności pocztowej w obrocie krajowym lub zagranicznym (np. Poczty Polskiej S.A., firmy kurierskiej) lub za pośrednictwem płatnika składek. Wniosek można też złożyć w polskim urzędzie konsularnym. Istnieje również możliwość zgłoszenia wniosku w dowolnej jednostce ZUS – wówczas ta jednostka jest zobowiązana do przekazania wniosku jednostce właściwej ZUS.

Wniosek może być też zgłoszony w formie elektronicznej za pomocą Internetu przez elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS. Dokument ten musi być opatrzony e-podpisem weryfikowanym przy użyciu kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP.

Ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy następuje w formie decyzji organu rentowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Od decyzji organu rentowego przysługuje odwołanie – za pośrednictwem organu rentowego, który wydał decyzję – do sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. Odwołanie wnosi się na piśmie lub ustnie do protokołu w organie rentowym, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Postępowanie odwoławcze wolne jest od opłat. ZUS ma obowiązek wydać decyzję w sprawie renty w ciągu 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie.

Rentę z tytułu niezdolności do pracy wypłaca się za poszczególne miesiące kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczenia.

 2) RENTA SOCJALNA

Na podstawie ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej organem przyznającym i wypłacającym renty socjalne jest właściwa jednostka organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W szczególnych przypadkach renta ta jest wypłacana także przez inne organy emerytalno-rentowe, np. Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS).

Renta socjalna przysługuje osobie, która jest:

- pełnoletnia oraz

- całkowicie niezdolna do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

––przed ukończeniem 18 roku życia, albo

––w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia, albo

––w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Osobą pełnoletnią jest osoba, która ukończyła 18 lat. Za osobę pełnoletnią uważa się również kobietę, która zawarła związek małżeński po ukończeniu 16 lat, a nie ukończyła 18 roku życia.

Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy i przewidywanego okresu jej trwania dokonuje lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśl tej ustawy za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Przy ocenie prawa do renty nie jest istotne, kiedy powstała całkowita niezdolność do pracy, lecz to, aby niezdolność ta była skutkiem naruszenia sprawności organizmu powstałego w wymienionych wyżej okresach.

Renta może być przyznana na stałe – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała, lub na wskazany okres – jeśli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Niezdolność do pracy orzeka się na okres nie dłuższy niż 5 lat. Niezdolność do pracy orzeka się na okres dłuższy niż 5 lat, jeżeli według wiedzy medycznej nie ma rokowań odzyskania zdolności do pracy przed upływem tego okresu.

Renta socjalna jest świadczeniem, którego przyznanie i pobieranie jest uzależnione od zamieszkania osoby uprawnionej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Renta socjalna przysługuje także osobom, które przebywają czasowo za granicą (np. w celu nauki, pobytu u rodziny).

Renta socjalna nie przysługuje osobie, która:

- ma ustalone prawo do emerytury, uposażenia w stanie spoczynku, renty z tytułu niezdolności do pracy, renty inwalidzkiej, renty strukturalnej, świadczenia przedemerytalnego, zasiłku przedemerytalnego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,

- pobiera świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych,

- jest tymczasowo aresztowana albo odbywa karę pozbawienia wolności – za okres tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności (z wyłączeniem osób odbywających karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego),

- ma ustalone prawo do renty rodzinnej (części renty) przez jednostkę organizacyjną ZUS lub przez inny niż ta jednostka organ emerytalno-rentowy (np. KRUS), w wysokości przekraczającej 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

- jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej, w rozumieniu Kodeksu cywilnego, o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 5 ha przeliczeniowych lub – jako współwłaściciel – ma udział w takiej nieruchomości, który przekracza 5 ha przeliczeniowych.

Osobie tymczasowo aresztowanej lub odbywającej karę pozbawienia wolności samotnie gospodarującej, nieposiadającej innego przychodu i niemającej prawa do renty rodzinnej, która jest właścicielem lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego), której przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu lub która jest najemcą lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy, innych jednostek samorządu terytorialnego albo stanowiącego własność Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych, może być wypłacane 50% kwoty renty socjalnej, jeżeli zobowiąże się pisemnie, że z kwoty tej będzie dokonywała opłat z tytułu czynszu lub innych należności za lokal mieszkalny (dom jednorodzinny), a w lokalu (domu jednorodzinnym) nie przebywają inne osoby.

Wysokość renty socjalnej uzależniona jest od wysokości najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Stanowi ona 84% kwoty najniższej renty z tytułu niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Renta podlega podwyższeniu corocznie od 1 marca. Od 1 marca 2015 r. renta socjalna wynosi 739,58 zł.

W przypadku gdy osoba ubiegająca się o rentę socjalną jest jednocześnie uprawniona do renty rodzinnej, której wysokość nie przekracza 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, przysługuje jej prawo do obydwu tych świadczeń.

Łączna wysokość renty rodzinnej i renty socjalnej nie może przekraczać 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Od 1 marca 2015 r. wysokość najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi  880,45 zł, a zatem 200% tej kwoty to 1760,90 zł.

W przypadku jednak, gdy łączna wysokość tych dwóch świadczeń przekracza 200% najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, obniżeniu podlega wysokość renty socjalnej. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być jednak niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Od 1 marca 2015 r. kwota ta wynosi 88,05 zł.

Prawo do renty socjalnej podlega zawieszeniu w przypadku, gdy osoba uprawniona osiągnęła przychód w łącznej kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa GUS dla celów emerytalnych. Prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym uzyskany został przychód.

Prawo do renty socjalnej ulega zawieszeniu w przypadku osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Na zawieszenie renty socjalnej wpływają także przychody osiągane z tytułu wykonywania umowy zlecenia przez uczniów szkół ponadpodstawowych i studentów, którzy nie ukończyli 26 lat życia, oraz honoraria z tytułu działalności artystycznej lub twórczej, w przypadku osiągania przychodu z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, w przypadku osiągania przychodów za granicą.

Postępowanie w sprawie przyznania renty socjalnej wszczyna się na wniosek osoby ubiegającej się o rentę socjalną lub jej przedstawiciela ustawowego albo na wniosek innej osoby lub kierownika ośrodka pomocy społecznej, działających za zgodą osoby ubiegającej się o rentę socjalną lub jej przedstawiciela ustawowego. Zgoda musi być wyrażona na piśmie lub ustnie do protokołu.

Wniosek o rentę socjalną zgłasza się bezpośrednio w jednostce terenowej ZUS, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu wnioskodawcy, albo w polskim urzędzie konsularnym. Istnieje również możliwość zgłoszenia wniosku w dowolnej jednostce ZUS – wówczas ta jednostka jest zobowiązana do przekazania wniosku jednostce właściwej ZUS.

Od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS.

ZUS ma obowiązek wydać decyzję w sprawie renty socjalnej w ciągu 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności w sprawie.

1. ORZECZNICTWO LEKARSKIE W ZAKŁADZIE UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Do zakresu działania ZUS należy m.in.: orzekanie dla celów ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń wypłacanych przez Zakład, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Orzeczenia wydają:

- lekarz orzecznik ZUS – w I instancji,

- komisja lekarska ZUS – w II instancji.

Postępowanie orzecznicze wszczyna się na podstawie wniosku osoby występującej o świadczenie.

Do wniosku – oprócz dokumentów uzasadniających prawo do świadczeń i ich wysokości – powinna być dołączona dokumentacja obejmująca:

- zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, pod którego opieką lekarską znajduje się osoba ubiegająca się o świadczenie, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed datą złożenia wniosku,

- wywiad zawodowy dotyczący charakteru i rodzaju pracy,

- dokumentację medyczną oraz inne dokumenty mające znaczenie dla wydania orzeczenia, kartę badania profilaktycznego, dokumentację rehabilitacji leczniczej lub

zawodowej.

Lekarz orzecznik i komisja lekarska oceniają niezdolność do pracy, jej stopień, a także dokonują innych ustaleń dotyczących.

Lekarz orzecznik oraz komisja lekarska dokonują oceny niezdolności do pracy w formie orzeczenia. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowań odzyskania zdolności do pracy lekarz orzecznik i komisja lekarska uwzględniają:

- stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość przywrócenia niezbędnej

sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji,

- możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Lekarz orzecznik i komisja lekarska wydają orzeczenie na podstawie dokumentacji dołączonej do wniosku oraz po przeprowadzeniu bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie. Orzeczenie może być wydane również bez bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być ono wydane, jeżeli dokumentacja dołączona do wniosku jest wystarczająca do wydania orzeczenia.

Przed wydaniem orzeczenia lekarz orzecznik i komisja lekarska mogą uzupełnić dokumentację dołączoną do wniosku, w szczególności o opinie lekarza konsultanta lub psychologa albo o wyniki badań dodatkowych lub obserwacji szpitalnej. Lekarz konsultant i psycholog wydają opinie na podstawie bezpośredniego badania stanu zdrowia osoby, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, oraz analizy dokumentacji medycznej i zawodowej.

Oddział ZUS w wyznaczonym terminie kieruje osobę, w stosunku do której ma być wydane orzeczenie, na badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika, komisję lekarską, lekarza konsultanta, psychologa, na badania dodatkowe lub na obserwację szpitalną. W razie niestawienia się osoby skierowanej na badanie bez uzasadnionych przyczyn, wezwania na badanie w nowo wyznaczonym terminie dokonuje się za zwrotnym poświadczeniem odbioru, informując o skutkach niestawienia się.

Osobom wezwanym do osobistego stawienia się na badanie przez lekarza orzecznika, komisję lekarską, konsultanta ZUS, na badania dodatkowe lub obserwację szpitalną przysługuje zwrot kosztów przejazdu.  Od orzeczenia lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej, w ciągu 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu lub co do którego nie zgłoszono zarzutu wadliwości, albo orzeczenie komisji lekarskiej stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji w sprawie świadczeń, do których prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji. Od decyzji ZUS przysługuje odwołanie do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu, w której została wydana decyzja.

1.  INNE DZIAŁANIA ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

ZUS realizuje takie zadania, jak:

- usuwanie barier architektonicznych w obiektach Zakładu,

- upowszechnianie wiedzy dotyczącej praw osób niepełnosprawnych,

- prowadzenie rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej,

- podejmowanie działań zwiększających zatrudnienie osób niepełnosprawnych w Zakładzie,

- zachęcanie do odbywania staży zawodowych i praktyk studenckich w ZUS,

- dostosowywanie stanowisk pracy do potrzeb pracowników z niepełnosprawnością.

1) REHABILITACJA LECZNICZA -  ZUS prowadzi program rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej. Celem programu jest przywrócenie zdolności do pracy osobom, które w następstwie choroby, urazu lub wypadku są zagrożone długotrwałą niezdolnością do pracy lub są nadal niezdolne do pracy, ale jednocześnie, po odbyciu rehabilitacji leczniczej, rokują odzyskanie tej zdolności.

Podstawą skierowania do ośrodka rehabilitacyjnego jest orzeczenie o potrzebie rehabilitacji, wydane przez lekarza orzecznika ZUS. Orzeczenie może być wydane w następujących okolicznościach:

- na wniosek lekarza prowadzącego leczenie,

- podczas kontroli prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy,

- przy ustalaniu uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego,

- podczas orzekania o niezdolności do pracy dla celów rentowych.

Rehabilitacja lecznicza w ramach prewencji rentowej prowadzona jest w systemie stacjonarnym lub ambulatoryjnym, dla następujących rodzajów schorzeń:

- w systemie stacjonarnym:

–– narząd ruchu,

–– układ krążenia,

–– układ oddechowy,

–– schorzenia psychosomatyczne,

–– schorzenia onkologiczne – po leczeniu nowotworu gruczołu piersiowego,

–– narząd głosu,

- w systemie ambulatoryjnym:

–– narząd ruchu,

–– układ krążenia, w tym monitorowany telemedycznie.

Rehabilitacja lecznicza odbywa się na podstawie ustalonego indywidualnie programu, uwzględniającego schorzenie podstawowe i choroby współistniejące i zawiera następujące elementy:

- kinezyterapię i fizykoterapię, czyli zabiegi z zakresu ciepłolecznictwa, krioterapii, magnetoielektroterapii, leczenia ultradźwiękami, laseroterapii i rożnych form masażu,

- rehabilitację psychologiczną, w tym m.in. psychoedukację i treningi relaksacyjne,

- edukację zdrowotną.

Rehabilitacja lecznicza w ośrodku trwa 24 dni, przy czym w uzasadnionych przypadkach okres ten może być skrócony lub wydłużony. ZUS ponosi całkowity koszt rehabilitacji leczniczej łącznie z kosztami zakwaterowania i wyżywienia oraz przejazdu z miejsca zamieszkania do ośrodka rehabilitacyjnego i z powrotem najtańszym środkiem komunikacji publicznej.

1. OBSŁUGA KLIENTÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH PRZEZ ZUS

W każdej jednostce ZUS jest możliwość skorzystania z pomocy osoby przeszkolonej w posługiwaniu się językiem migowym. Zakład umożliwia  korzystanie ze swojej strony internetowej www.zus.pl, która sukcesywnie jest ulepszana w celu zharmonizowania jej z potrzebami użytkowników, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych.

W większości jednostek organizacyjnych Zakładu funkcjonują dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych stanowiska obsługi klienta. Wykonywane są również modernizacje obiektów, usuwające bariery architektoniczne i dostosowujące budynki Zakładu do potrzeb osób niepełnosprawnych.

Bardzo przydatnym narzędziem w kontakcie z ZUS, w szczególności dla osób niepełnosprawnych, jest Platforma Usług Elektronicznych (PUE). Utworzenie bezpłatnego konta na PUE umożliwia dostęp do wielu informacji bez konieczności wychodzenia z domu, a także daje możliwość zdalnego umówienia wizyty w ZUS na dowolną godzinę – Platforma Usług Elektronicznych, na stronie www.pue.zus.pl.

1. AKTYWIZACJA ZAWODOWA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH PRZEZ ZUS.

Wspierając aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych, ZUS podejmuje takie działania, jak:

- uczestnictwo w targach i giełdach pracy, w tym dla osób niepełnosprawnych, na których przedstawiane są aktualne oferty pracy,

- zamieszczanie w ogłoszeniach o naborze na wolne stanowiska pracy adnotacji zachęcającej osoby niepełnosprawne do składania aplikacji,

- umożliwianie osobom niepełnosprawnym zdobywania doświadczenia zawodowego poprzez odbywanie praktyk studenckich oraz staży zawodowych w ZUS,

- stwarzanie niepełnosprawnym pracownikom optymalnego środowiska pracy uwzględniającego ich potrzeby.

W zakresie upowszechnianie wiedzy dotyczącej praw osób niepełnosprawnych dla pracodawców małych i średnich przedsiębiorstw Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzi szkolenia, których tematem są następujące zagadnienia:

- przyczyny i konsekwencje wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

- obowiązki pracodawcy i ochrona prawna pracowników po wypadku przy pracy lub w związku z chorobą zawodową,

- możliwości i ograniczenia zawodowe osób z niepełnosprawnością,

- prawo a osoby z niepełnosprawnością,

- organizacja stanowiska pracy dla pracownika, który stał się niepełnosprawny.

Ponadto Zakład upowszechnia rożnego rodzaju materiały, broszury i ulotki z informacjami z zakresu bieżącej działalności ZUS, którymi zainteresowane są osoby niepełnosprawne.

Inicjatywą własną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych są dni otwarte w ZUS dla osób niepełnosprawnych.

Wybrane prawodawstwo w zakresie praw i uprawnień osób niepełnosprawnych:

1. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( t.j. Dz.U.2011, nr 127, poz. 721 ).
2. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych – uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. ( M.P. 1997 nr 50, poz. 475 ).
3. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz.U. z 2013 r., poz.1440).
4. Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej ( t.j. Dz..U. z 2013 r., poz.982 ).
5. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ).
6. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2015 r. , poz. 149 ).
7. Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r.  o języku migowym i innych środkach komunikowania się ( Dz.U. z 2011 r., nr 209, poz. 1243 ).
8. Ustawa z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U.2014, poz. 567 ).
9. Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych z dnia 13 grudnia 2006 (Dz.U. z 2012, poz. 1169).
10.  Ustawa z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych ( t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 114 ).
11. Ustawa z 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego ( t.j. Dz.U. 1992 nr 54, poz. 254).
12. Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne ( (Dz.U. z 2014 r., poz. 243).
13. Ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U.2012 r., poz. 1529).
14. Ustawa z dnia 30 sierpnia 2012 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r.,  poz. 1137 ).
15. Ustawa z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych ( t.j. Dz.U. z 2014, poz. 1204).
16. Ustawa z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r., Nr 5, poz. 24 z późn. zm.).
17. Rozporządzenie MPiPS z 17 października 2007 r. w sprawie przyznania osobie niepełnosprawnej środków na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalne (Dz.U. z 2015 r., poz. 102).
18. Rozporządzenie MPiPS z 23 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych (Dz.U. z 2014, poz. 1987).
19. Rozporządzenie MGiPS z 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz.U.2004 nr 63, poz. 587 ).
20. Rozporządzenie MGiPS z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz.U. 2015, poz. 926).
21. Rozporządzenie MPiPS z 15 listopada 2007 r. w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (Dz.U. nr 230, poz. 1694).

ADRESY ODDZIAŁÓW ZAKŁADU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH:

Oddział w Toruniu 87-100 Toruń ul. Mickiewicza 33/39 oraz ul. Mickiewicza 10/16

Oddział w Bydgoszczy 85-224 Bydgoszcz ul. Świętej Trójcy 33

ADRESY BIURA ORAZ WOJEWÓDZKICH ODDZIAŁÓW PFRON:

 Biuro PFRON 00-828 Warszawa al. Jana Pawła II 13, 22 505 55 00 www.pfron.org.pl

Infolinia dotycząca dofinansowań do wynagrodzeń i refundacji składek:801 233 554, 22 581 84 10

Kontakt pocztą elektroniczną:rzecznik_pfron@pfron.org.pl –rzecznik prasowy PFRON, interwencje@pfron.org.pl – sekcja skarg, wniosków i interwencji

sod@pfron.org.pl – dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, refundacja składek

ewidencja@pfron.org.pl – wpłaty obowiązkowe na PFRON

as@pfron.org.pl – program Aktywny Samorząd

zadania_zlecane@pfron.org.pl – zadania zlecane organizacjom i fundacjom

coi@pfron.org.pl – ulgi i uprawnienia osób niepełnosprawnych

programy@pfron.org.pl – programy celowe PFRON

Punkt obsługi klienta w siedzibie PFRON, Al. Jana Pawła II 13 w Warszawie przyjmuje interesantów od poniedziałku do piątku w godzinach 800–1600.

Sekcja Skarg, Wniosków i Interwencji przyjmuje interesantów przy ul. Siennej 63 pok. 18 w poniedziałek w godzinach 900–1700, w pozostałe dni w godzinach pracy biura PFRON.

Adresy biura oraz wojewódzkich oddziałów PFRON w Województwie Kujawsko-Pomorskim:

Oddział Kujawsko-Pomorski

87-100 Toruń

ul. Szosa Chełmińska 30

56 681 44 00 torun@pfron.org.pl

drukuj (PORADNIK OSOBY Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI)