STANOWIENIE I OGŁASZANIE PRAWA MIEJSCOWEGO
Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 roku o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO - w istniejącym porządku prawnym przepisy dotyczące stanowienia aktów prawa miejscowego zawarte są w różnych ustawach. Zgodnie z art. 94 Konstytucji RP organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego, obowiązujące na obszarze działania tych organów, stąd określenie „akty prawa miejscowego”. Z art. 88 ust. 1 Konstytucji wynika, że warunkiem wejścia w życie aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Uprawnienia do stanowienia przez powiat aktów prawa miejscowego o charakterze strukturalno-organizacyjnym i porządkowym zawarte są w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, natomiast upoważnienia do stanowienia przepisów prawa miejscowego o charakterze wykonawczym znajdują się w przepisach prawa materialnego.
RADA POWIATU - organem uprawnionym do stanowienia aktów prawa miejscowego na obszarze powiatu jest rada powiatu. Przepisy ustawy o samorządzie powiatowym nie zawierają szczegółowych definicji aktów prawa miejscowego. Stosownie do art. 40 ustawy powiat posiada kompetencje, na podstawie i w granicach upoważnień ustawowych, do stanowienia aktów prawa miejscowego.
Akty prawa miejscowego stanowione są w szczególności w sprawach:
- wymagających uregulowania w statucie,
- szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu,
- zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
Do aktów prawa miejscowego zalicza się również przepisy porządkowe stanowione przez organy powiatu (art. 41 ustawy o samorządzie powiatowym).
Starostwo powiatowe gromadzi i udostępnia zbiór aktów prawa miejscowego ustanowionych przez organa powiatu.
PRZEPISY PORZĄDKOWE mogą być wydawane w zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy. Uprawnienie to przysługuje też zarządowi powiatu, ale tylko w przypadkach niecierpiących zwłoki i pod warunkiem, że zostaną zatwierdzone na najbliższej sesji rady powiatu. Tracą one moc w razie nieprzedłożenia ich radzie lub odmowy zatwierdzenia. Termin utraty mocy obowiązującej określa rada powiatu. Przepisy porządkowe ogłasza się w drodze obwieszczeń przez ich rozplakatowanie w miejscach publicznych lub w inny sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie. Starosta przesyła przepisy porządkowe do wiadomości organom wykonawczym gmin położonych na obszarze powiatu i starostom sąsiednich powiatów następnego dnia po ich ustanowieniu.
ZASKARŻANIE PRZEPISU do sądu administracyjnego przysługuje każdemu, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej. Zaskarżenie musi być poprzedzone bezskutecznym wezwaniem organu samorządu, który wydał przepis, do usunięcia naruszenia. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
WOJEWÓDZKIE DZIENNIKI URZĘDOWE są organami promulgacyjnymi w których ogłasza się:
- akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej;
- akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy;
- statuty związków międzygminnych oraz statuty związków powiatów;
- akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej;
- wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowionego przez: wojewodę i organy administracji niezespolonej, organ samorządu województwa, organ powiatu i organ gminy;
- porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych zawarte:
- między jednostkami samorządu terytorialnego,
- między jednostkami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej;
- uchwały budżetowe gminy, powiatu i województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu gminy, powiatu i województwa;
- obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy;
- rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki samorządu terytorialnego;
- statut urzędu wojewódzkiego;
- inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne;
- przepisy porządkowe wydane przez organ powiatu.
Wojewódzki Dziennik Urzędowy wydaje wojewoda, na nim też ciąży obowiązek prowadzenia zbioru tych dzienników.
